ЦÆСТЫТÆ КЪАХЫН — 1. Исты хъуыддаджы тыххæй искæмæн æдзух уайдзæф кæнын, зылын кæнын, цæстмæ дарын, æфхæрын, схойын. Тыкать в глаза; колоть глаза. – Искуы мын мæ сывæллæттæ (мад) мæ цæстытæ къахдзысты, адæм ницы сусæг кæнынц. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) 2. Кæйдæр… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦÆСТ ÆРÆВÆРЫН — 1. Искæй нагъæттаджы арæхстдзинадмæ, архайдмæ, кæнæ истæмæ дисгæнгæ кæсын. Адæм сæ цæст æрæвæрдтой дыууæ æрыгоны къахайстыл: сæ алы фезмæлд, сæ уæздан фердæхтыл. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) 2. Искæй, исты бауарзын, зæрдæмæ фæцæуын. Бирæ… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦÆСТЫТÆ КÆРÆДЗИЙЫЛ ÆВÆРЫН — Чысыл афынæй кæнын. – Цы уыд, цавæр буцтæ у, мæ цæстытæ кæрæдзийыл авæрдтон æмæ уымæй цы фæрæдыдтæн. (ХИ. 1991, 172.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦÆСТЫТÆМ ÆХСИДÆВТÆ ХÆССЫН — Искæй тынг схойын, æфхæрын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦÆСТЫТÆ КÆРÆДЗИЙЫЛ НÆ АВÆРЫН — Нæ бафынæй кæнын. Не смыкать глаз … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СОСЛАН — тж. СОЗЫРЫХЪО Нарты кадджыты зындгонддæр, бирæвæрсыгдæр, ныхмæвæрддæр фæлгонцтæй иу. Йæ райгуырдæй йæ мæлæтмæ йæ алы ми дæр, йæ удыхъæд суанг йæ конд æмæ йæ уæлæдарæс дæр диссаг кæмæн сты, ахæм хъæбатыр у Сослан. Йæ хъæбатырдзинад, йæ тых, йæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЛЫПП — Таурæгъон диссаджы, алæмæты бæхы мыггаг. Дугъы йæ разæй никæцы бæхы уадзы, йæ фæразондзинадæн та æмбал нæй. Суанг йæ мыр мыр дæр æндæрхуызон у. В. Миллер Ирыстоны куы уыд, уæд Алыппы тыххæй фехъуыста æмæ ныффыста сæрмагонд таурæгъ. Уым загъд ис,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АМРАН — Даредзанты таурæгъты сæйраг архайæг Амран у ирон адæмы уарзондæр таурæгъон хъæбатыртæй иу. Нарты Батрадзимæ сæ æрæвæрæн ис фæрсæй фæрстæм. Батрадзау Амран дæр у рæстыл тохгæнæг, æгъдауджын, æнæуæлдай ми, йæхи уæлдæр не вæры, хистæртæн,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АНИГОЛ — Мыдыбындзыты бардуаг. Ирон адæмы фыдæлтæ мыды куыст рагæй кæй кодтой, уый бæрæг у Нарты кадджытæй. Нартæ йæ кæнынц ронгыл, æмæ афтæмæй у æнцондæр нуазæн, хæрзаддæр. Кадджыты арæх æмбæлæм æртæ мыдамæстыл («Батрадз Уырызмæджы куыд фервæзын кодта»,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин